Türkiye denizyolunda rotayı transit yüklere çevirdi

26/08/2019 - 15:42:00

Türkiye denizyolu taşımacılığında elde ettiği büyümeyle göz dolduruyor. Türk denizciliğinin ekonomik büyüklüğünün son 13 yılda 6 kat arttığını vurgulayan Deniz Ticareti Genel Müdürü Halil Yıldız, Türkiye’nin küresel deniz ticaretinden aldığı payın ise %1,5 civarında olduğunu söylüyor. Yıldız, Türkiye’nin transit taşımacılıkta rolünün güçlenmesiyle bu payın daha da artacağının altını çiziyor.

Etiketler: denizyolu taşımacılığı halil yıldız

Türkiye deniz ticaretinde nasıl bir pay alıyor? Deniz ticaretindeki filo gücü nedir?

Son 16 yılda Türk deniz ticaret filomuz büyük mesafeler kat etmiştir. Bu gelişmeyi rakamlarla ifade etmek istersek; 2003 yılında Türk sahipli deniz ticareti filosu 8,9 milyon DWT (Deadweight Ton) ile dünyada 18. sırada yer almakta iken, 2018 yılsonu itibarıyla 28,6 milyon DWT’ye ulaşarak 15. sıraya yükselmiştir. Türk sahipli deniz ticaret filosu, dünya filosunun adet bazında %3,4’ünü, tonaj (DWT) bazında ise %1,5’ini oluşturmaktadır. (Kaynak: ISL)

Uluslararası kaynaklardan (Clarksons Seaborne Trade Monitor, Şubat 2019) alınan bilgilere göre 2018 yılında dünya ticaretinin tonaj bazında yaklaşık %83’ü denizyolu ile gerçekleşmiştir. 2018 yılında dünya denizyolu ticareti 11,9 milyar tona ulaşmıştır. Türkiye’nin küresel deniz ticaretinden aldığı pay %1,5 civarındadır. İhracat hacmimizin artması ve transit taşımacılıktaki rolümüzün güçlenmesi ile önümüzdeki yıllarda dünya deniz ticaretindeki aldığımız payın artmasını beklemekteyiz.

DIŞ TİCARETİ DENİZYOLU SIRTLADI

Dış ticaret taşımalarında denizyolu taşımacılığının rolü nedir? 2019 yılına ilişkin beklentileriniz neler?

Türkiye’nin 2018 yılında dış ticaret taşımacılığı değer bazında 168 milyar USD’si ihracat ve 223 milyar USD’si ithalat olmak üzere toplam 391 milyar USD’dir. 2018 yılında ihracatımızın değer bazında %63’ü ve ithalatımızın ise %60’ı denizyolu ile gerçekleşmiştir. 2018 yılında dış ticarette değer bazında denizyolunun payı %61’dir (yaklaşık 238 milyar USD) (Kaynak: TÜİK) 2018 yılında denizyolu dış ticaret taşımacılığımızın parasal değeri bir önceki yıla göre %4,6 artmıştır. Ayrıca 2018 yılında denizyolu ihracatımız bir önceki yıla göre ,6 artarken, ithalatımız %2,8 azalmıştır. Dış ticaretimizin tonaj bazında paylarını incelediğimizde; 2018 yılında yapılan ithalatın %95’i, ihracatın ise %78’lik bölümü denizyolu ile gerçekleşmiştir. (Kaynak: TÜİK) Türk denizciliğinin ekonomik büyüklüğü 2005 yılında 2,7 milyar USD iken %581 artışla 2018 yılında 18,4 milyar USD’ye ulaşmıştır.

ELLEÇLENEN YÜK MİKTARI YÜZDE 142 ARTI

Türkiye limanlarında 2018 yılında elleçlenen yük miktarı, ihracatithalat oranı, transit yük miktarı hakkında bilgi verir misiniz?

Limanlarımızda elleçlenen yük miktarı 2003 yılında 190 milyon ton iken, 2 artışla 2018 yılında 460 milyon tona yükselmiştir. 2019 yılında bu rakamın 467 milyon tona ulaşması beklenmektedir. Denizyoluyla gerçekleştirilen dış ticaret taşımaları 2003 yılında 149 milyon ton iken, 0 artışla 2018 yılında 328 milyon tona ulaşmıştır. 2018 yılında transit yük elleçlemeleri 71,6 milyon tona ulaşarak limanlarımızda elleçlenen yükün ,6’sını oluşturmuştur. Ülkemiz transit ülke olma özelliğini her geçen gün artırmaktadır. 2019 yılında transit elleçleme oranının ,7 seviyesinde olması beklenmektedir. Limanlarımızda elleçlenen konteyner miktarı 2003 yılında 2,5 milyon TEU iken, %335 artışla 2018 yılında 10,8 milyon TEU olarak gerçekleşmiştir. 2019 yılında limanlarımızda elleçlenen konteyner miktarının 11,4 milyon TEU’ya ulaşması beklenmektedir.

HEDEF 540 MİLYON TON

Türkiye’nin denizyolu ticareti açısından hedefleri neler?

Dünya deniz ticaretindeki beklentilere baktığımızda, 2018-2023 yılında dünya denizyolu ticaretinin %3.8 büyümesi beklenmektedir. Konteyner taşımacılığı ile kuru yük taşımacılığında bu süreçte daha fazla bir büyüme, tanker taşımacılığında ise daha az bir büyüme beklenmektedir. (Kaynak: UNCTAD, Review of Maritime Transport 2018) 2023 yılında limanlarımızda elleçlenen yük miktarının yaklaşık 540 milyon ton’a ve konteyner elleçleme miktarının da 13.5 milyon TEU’ya ulaşmasını öngörmekteyiz. Yeni liman yatırımlarının tamamlanması ile birlikte bu hedeflerin çok üzerinde rakamları da yakalayabiliriz. Buna ek olarak, 2018

yılında dış ticarette konteyner taşımalarımız geçen yıla göre %7,4 artış ile 2018 yılında yaklaşık %4 oranında artan dünya konteyner taşımacılığının üzerinde bir artış göstermiştir. Son 5 yıllık süreçte transit elleçlemeleri 49,1 milyon ton’dan %46’lık bir artışla, 71,6 milyon tona ulaşmıştır. Bu rakama ulaşılmasında en büyük pay %73,2 ile sıvı dökme yüklerdir. E-ticaretteki uluslararası etkinliğimizin artırılması ile dış ticarette konteyner taşımalarımız da büyük bir ivme kazanacaktır. Ülkemiz jeopolitik konumu sayesinde her taşıma şekli için transit bir ülke konumundadır. Denizyolu taşımalarımız da bu özelliğini her geçen gün artırmaktadır.

RAKAMLARLA TÜRK DENİZCİLİK

» Türk sahipli deniz ticareti filosu 28,6 milyon DWT ile dünyada 15. sırada yer alıyor,

» Türkiye küresel deniz ticaretinde %1,5 pay alıyor,

» 2018 yılında değer bazında ihracatın %63’ü, ithalatın %60’ı denizyolu ile gerçekleştirildi,

» Dış ticarette değer bazında denizyolunun payı %61,

» Türk denizciliğinin ekonomik büyüklüğü 18,4 milyar USD,

» Türkiye limanlarında elleçlenen yük miktarı 460 milyon ton,

» Türkiye limanlarında elleçlenen konteyner miktarı 10,8 milyon